Bs Lê Nhật Nam -  

1.Giới Thiệu

Tuần hoàn ngoài cơ thể (CEC) là một hệ thống song hành với đó là một kỹ thuật để giúp thay thế một phần hoặc hoàn toàn hoạt động tim phổi. Trong bài viết này, chúng tôi chỉ đề cập khái quát đến vai trò trong phẫu thuật .

Vấn đề này được ứng dụng đầu tiên vào năm 1953, trong phẫu thuật tim bẩm sinh. Từ đó đến nay, tuần hoàn ngoài cơ thể vẫn đang dần dần từng bước hoàn thiện, khắc phục những nhược điểm tồn tại , nhằm phát huy tối đa vai trò của hệ thống trong ứng dụng phẫu thuật .

CEC hỗ trợ để tim ngưng đập hoàn toàn, tạo phẫu trường không có máu giúp Phẫu thuật viên quan sát rõ ràng các tổn thương, thuận lợi cho việc sửa chữa các tổn thương phức tạp mà vẫn đảm bảo cung cấp đầy đủ máu nuôi cơ thể và oxy đến mô trong khi không có hoạt động của tim.

2. Cơ Chế Hoạt Động Của Tuần Hoàn Ngoài Cơ Thể

Bốn chức năng chính của hệ thống tuần hoàn ngoài cơ thể :

• oxy hóa và thải CO2.
• tuần hoàn máu.
• làm mát và làm ấm lại hệ thống.
• chuyển hướng máu từ tim để cung cấp phẫu trường không có máu.

Thông thường, máu tĩnh mạch được dẫn truyền bởi trọng lực từ bên tim phải vào một bình dự trữ phục vụ như một buồng trộn lớn cho tất cả máu quay về, dịch bổ sung, và thuốc. Bởi vì (trong hầu hết các trường hợp) áp lực âm không được sử dụng, lượng máu tĩnh mạch được xác định bởi áp lực tĩnh mạch trung tâm, chiều cao giữa bệnh nhân và bình dự trữ, và sức cản dòng chảy trong đường dây tĩnh mạch. Áp lực âm sẽ tăng cường dẫn lưu tĩnh mạch và được sử dụng trong một số đường máu trở về, bao gồm đường vào vòng CEC. Máu tĩnh mạch quay về có thể giảm có chủ ý (giống như được thực hiện khi khôi phục thể tích máu bệnh nhân trước khi tháo kẹp động mạch chủ) bằng cách sử dụng kẹp tĩnh mạch (venous clamp). Từ bình dự trữ, máu được bơm đến bộ phận trao đổi oxy và bộ trao đổi nhiệt trước khi đi qua bộ lọc động mạch và trở lại bệnh nhân. Các thành phần bổ sung của CEC thường bao gồm các bơm và hệ thống dây hút, thông khí, cung cấp dung dịch liệt tim và tái tuần hoàn, cũng như thiết bị theo dõi khí máu trong đường động mạch, thiết bị phát hiện bọt khí, theo dõi áp lực và cổng lấy mẫu máu . Vị trí ống thông và loại CEC nào được sử dụng phụ thuộc vào yêu cầu phẫu thuật. Hầu hết các phẫu thuật tim đều sử dụng vòng CEC đầy đủ, trong đó máu được dẫn lưu từ tim phải và trở về tuần hoàn hệ thống qua động mạch chủ. CEC thực hiện chức năng của tim và phổi. Cầu nối động mạch chủ- tâm nhĩ phải là phương pháp thường dùng cho CEC, mặc dù cầu nối động - tĩnh mạch đùi có thể là kĩ thuật lựa chọn để sử dụng trong trường hợp cấp cứu, phẫu thuật cắt bỏ xương ức “mổ lại”, và các tình trạng lâm sàng khác trong trường hợp cầu nối động mạch chủ hoặc tâm nhĩ không khả thi. Thủ thuật liên quan động mạch chủ ngực thường đươc thực hiện bằng cầu nối một phần, trong đó một phần máu có oxy được lấy ra từ tim trái và quay trở lại động mạch đùi. Tưới máu các mạch máu đầu và chi trên được cung cấp bởi tim đập, và tưới máu phần xa dưới mức kẹp động mạch được cung cấp bằng dòng chảy ngược của động mạch đùi. Tất cả máu đều đi qua tuần hoàn phổi, loại bỏ nhu cầu sử dụng thiết bị trao đổi oxy.