Ds Võ Thị Thu

Xã hội ngày càng phát triển thì đời sống càng được cải thiện và nhiều bệnh tật được đẩy lùi. Đó cũng là những yếu tố làm tăng tỷ lệ người sống thọ và nâng cao mức tuổi trung bình của xã hội. Tại Việt Nam, theo số liệu điều tra dân số tỷ lệ người cao tuổi trên 60 tuổi chiếm 8,2%.

Việc kéo dài tuổi thọ đặt ra trách nhiệm chăm sóc y tế với lớp người cao tuổi với những đặc điểm khác biệt về nhiều mặt so với lớp tuổi thanh niên và trung niên.

Do đặc điểm khác biệt về sinh lý và bệnh lý ở người cao tuổi nên việc sử dụng thuốc cũng có những quy tắc riêng biệt dành cho lớp tuổi này. Sau đây có một số điều cần lưu ý khi dùng thuốc cho người cao tuổi:

1. Những rối loạn do thuốc gây ra ở người cao tuổi:

Tình trạng đa bệnh lý buộc người cao tuổi phải dùng nhiều thuốc; tình trạng suy kiệt và giảm sức đề kháng đòi hỏi quá trình dùng thuốc phải kéo dài. Hậu quả của việc dùng nhiều thuốc, kéo dài lại dẫn đến những rối loạn bệnh lý nghiêm trọng dẫn đến khó khăn lớn nhất cho thầy thuốc khi điều trị.

Các ADR thường gặp với một số nhóm thuốc hay dùng ở người cao tuổi

Những thuốc kháng tiết cholin có thể gây lú lẫn cho người cao tuổi

2. Những tình trạng bệnh lý ảnh hưởng đến sử dụng thuốc:

Người cao tuổi là nhóm bệnh nhân có đặc điểm bệnh lý khác biệt với thanh niên. Ngay trong cùng một quần thể cao tuổi, sự lão hóa cũng không giống nhau ở từng lớp tuổi. Tình trạng đa bệnh lý dẫn đến rối loạn hoạt động của nhiều cơ quan trong cơ thể và chính điều này làm ảnh hưởng đến sử dụng thuốc cho người cao tuổi. Những rối loạn hay gặp:

• Rối loạn tiêu hóa (táo bón), do đó người cao tuổi hay dùng thuốc nhuận tràng, điều này làm giảm hấp thu các thuốc dùng đồng thời.
• Giảm trí nhớ: hay quên dùng thuốc, nhầm lẫn liều.
• Mắt kém: đọc đơn thuốc kém, đọc lẫn
• Run tay: lúng túng khi gặp các chai thuốc khó mở, đếm giọt với những thuốc uống theo giọt khó khăn
• Thích lạm dụng thuốc, dùng kéo dài quá quy định do tâm lý sợ bệnh tật
• Loãng xương: nên ngại vận động do đau, hay nằm kể cả khi uống thuốc nên dễ bị loét thực quản với các thuốc kích ứng mạnh.
• Ít khát do phản xạ khát giảm ở tuổi giả: do đó ít uống nước, gây tăng khả năng lặng đọng thuốc ở thận, gây sỏi thận….

Để bảo đảm hiệu quả và an toàn trong điều trị cho người cao tuổi, cần tôn trọng những nguyên tắc sau:

• Chỉ dùng thuốc khi thật cần thiết.
• Hạn chế số thuốc trong mỗi đợt điều trị.
• Nên khởi đầu bằng những liều thấp và tăng dần theo đáp ứng của cá thể.
• Phải lưu ý thời hạn một đợt điều trị để tránh kéo dài không cần thiết.
• Đơn kê phải rõ ràng, dễ đọc.