Bs Nguyễn Đào Cẩm Tú - 

Tổng quan

Gastrointestinal stromal tumors (GIST) là u mô đệm đường tiêu hóa thường gặp nhất trong các loại u dưới niêm. Trước đây GIST được xem là u tân sinh có nguồn gốc từ cơ trơn, vì vậy được phân loại như leiomyoma, leiomyosarcoma... Sự ra đời của hóa mô miễn dịch đã chỉ ra có những u mô đệm có nguồn gốc thần kinh và không tìm thấy thành phần cơ trơn khác. Vì vậy năm 1983 Mazur và Clark đề nghị dùng “stromal tumors” để chỉ tế bào trung mô có nguồn gốc tế bào hình thoi và biểu mô, dương tính với thụ thể kháng nguyên CD34.

• GIST có 03 lại tế bào khác nhau: tế bào hình thoi chiếm 70%, tế bào biểu mô chiếm 10% và loại hỗn hợp chiếm 20%. Khi GIST giống mô thần kinh thì được gọi là u thần kinh tự động ống tiêu hóa (GANT).
• GIST dạ dày: thường gặp nhất, được chia thành 4 type chính: u lành và ác của tế bào hình thoi, u lành và ác của tế bào biểu mô.
• GIST ruột non: đứng hàng thứ 2 sau GIST dạ dày, thường gặp u tế bào hình thoi, u tế bào biểu mô hiếm gặp. Tỉ lệ GIST ác tính ở ruột non nhiều hơn dạ dày.
• GIST đại tràng: ít gặp, tỉ lệ lành tính thấp, hay gặp tế bào hình thoi và sarcoma vô định hình.
• GIST trực tràng: phần lớn u trung mô là u cơ trơn biệt hóa từ bế bào cơ trơn lành tính, bắt nguồn từ lớp cơ niêm.
• GIST thực quản: rất hiếm gặp, phần lớn là leiomyoma và thường u tế bào hình thoi biệt hóa cao. Hoại tử và xâm lấn lớp niêm ít gặp.

Hình 1: U GIST bờ cong bé dạ dày lan vào dây chằng vị - gan, có hoại tử xuất huyết bên trong. ()