Bs Vũ Thị Lê Thùy – khoa nội thận nội tiết

Kết quả từ một nghiên cứu kiểm soát trường hợp lồng ghép đề nghị: Năm nhóm kháng sinh có liên quan với tăng nguy cơ sỏi thận. Các nhà nghiên cứu đưa tin trong một bài báo được công bố trực tuyến ngày hôm nay trên tạp chí American Society of Nephrology, cho hay nguy cơ này đặc biệt rõ rệt với các thuốc nhóm sulfa và ở trẻ em và thanh thiếu niên.

“ Những phát hiện này cho thấy rằng tiếp xúc với một số thuốc kháng sinh uống là một yếu tố nguy cơ mới cho sỏi thận, một trong đó có thể được sửa đổi 30% bệnh nhân điều trị ngoại trú không thích hợp cho thuốc kháng sinh”, theo Gregory E. Tasian, MD, MSCE, một chuyên gia tiết niệu nhi tại Bệnh viện Nhi Philadenlphia (CHOP) ở Pennsylvania và các đồng nghiệp. “Những kết quả này có ý nghĩa đối với bệnh sinh của bệnh và cho tỷ lệ tăng của sỏi thận, đặc biệt là ở trẻ em.”

Tỷ lệ sỏi thận đã tăng 70% trong 30 năm qua và song song với việc sử dụng rộng rãi thuốc kháng sinh. Trong năm 2011, 262 triệu khóa học kháng sinh đã được quy định tại Hoa Kỳ, Tasian và các đồng nghiệp chỉ ra, với tỷ lệ cao nhất ở phụ nữ và trẻ em dưới 10 tuổi.

Sỏi thận trước đây hiếm gặp ở trẻ em. “Những lý do cho sự gia tăng này là không rõ, nhưng phát hiện của chúng tôi cho thấy thuốc kháng sinh uống có vai trò, đặc biệt là khi trẻ em được kê đơn kháng sinh với tỷ lệ cao hơn người lớn”, đồng tác giả Michelle Denburg, MD, MSCE, một bác sĩ nhi khoa cho biết, theo American Society of Nephrology phát hành.

Để đánh giá ảnh hưởng của kháng sinh đối với nguy cơ bị sỏi thận, Tasian và cộng sự đã phân tích dữ liệu từ phiên bản tháng 2 năm 2015 của Mạng lưới cải thiện sức khỏe (THIN), đăng ký 13,8 triệu bệnh nhân được chăm sóc trong 641 thực hành chung tại Vương quốc Anh từ năm 1994 đến năm 2015, Họ bao gồm 25.981 bệnh nhân bị sỏi thận và 259.797 người tham gia kiểm soát không bị ảnh hưởng, với thời gian theo dõi trung bình 5,4 năm. Khoảng 35% trường hợp và kiểm soát là phụ nữ, và tuổi trung bình ở lần đầu tiên là 51,6 năm. Chỉ số khối cơ thể trung bình ở cả hai nhóm là hơn 27 kg/m2.

Các đơn thuốc kháng sinh ngoại trú thường được viết cho ho và viêm amidan, cũng như ngực, đường hô hấp trên và nhiễm trùng đường tiết niệu.

Nhìn vào 12 loại kháng sinh, các nhà điều tra đã tìm thấy mối liên quan giữa nguy cơ sỏi thận và năm nhóm được lấy từ 3 đến 12 tháng trước ngày chỉ số sỏi thận. Nguy cơ tương đối vượt trội dao động từ 27% đối với penicillin phổ rộng dến 133% đối với thuốc sulfa.

                                                    Bảng: Nguy cơ liên quan đến kháng sinh theo lớp

Những rủi ro cao nhất liên quan đến việc sử dụng kháng sinh ở lứa tuổi trẻ em (p<0,001) và sử dụng trong 3 đến 6 tháng trước ngày chỉ số (p<0,001). Nguy cơ sỏi thận cho tất cả các loại trừ penicillin phổ rộng vẫn có ý nghĩa thống kê trong vòng 3 đến 5 năm kể từ khi phơi nhiễm, mặc dù rủi ro giảm theo thời gian.

Năm 2016, Medscape Medical News đưa tin về một nghiên cứu của nhóm Tasian cho thấy tỷ lệ mắc sỏi thận hàng năm tăng 16% ở Nam Carolina từ năm 1997 đến năm 2012, với sự gia tăng lớn nhất ở thanh thiếu niên, phụ nữ và người da đen. Các nhà khoa học nghi ngờ rằng việc kháng sinh giảm vi sinh vật, cộng đồng vi sinh vật của cơ thể, và những thay đổi tiếp theo trong quá trình chuyển hóa chất dinh dưỡng phân tử lớn, có thể thúc đẩy sỏi thận. Phơi nhiễm kháng sinh có liên quan đến viêm ruột, bệnh phổi và bệnh hen suyễn, hệ vi sinh vật đường ruột của bệnh nhân sỏi thận được tìm thấy là ít đa dạng hơn.

Nhưng trong khi sự nhiễu loạn trong các vi sinh vật đường ruột và đường tiết niệu có liên quan đến sỏi thận, không có nghiên cứu nào trước đây liên kết cụ thể chúng với việc sử dụng kháng sinh.

Nghiên cứu này được hỗ trợ bởi các khoản tài trợ nghiên cứu của Viện Quốc gia về Bệnh Đái tháo đường và Bệnh tiêu hóa và Bệnh thận của Viện Y tế Quốc gia, không đóng vai trò nào trong bất kỳ khía cạnh nào của nghiên cứu. Các tác giả cho biết không có mối quan hệ tài chính nào có liên quan.

Nguồn dịch: Oral Antibiotics May Increase Risk for Kidney stones – Medscape – May 10, 2018.