Bs Nguyễn Văn Tánh - Khoa Y học cổ truyền

Trong các tài liệu cổ điển của YHCT có ghi chép đến các bệnh này và có những tên khác nhau, như Anh lựu (U tuyến giáp), Nhũ nham (U tuyến vú)…

Theo quan niệm của YHCT thì thất tình (sự rối loạn về hoạt động tâm lý xã hội) ảnh hưởng đến công năng hoạt động về ngũ tạng, về khí huyết, đàm ẩm, như khí trệ huyết ứ, đàm thấp gây trở trệ (Ung thư thực quản do khí trệ huyết ứ gây ra; Ung thư dạ dày do tỳ bị hư hàn sinh ra đàm thấp; Ung thư vú do khí uất kết…).

Trong công tác chẩn đoán việc biện chứng có ý nghĩa rất quan trọng, gầy dễ ung thư phổi, béo dễ ung thư hạch; ung thư trực tràng có liên quan đến thận, vì thận khai khiếu ra hậu âm, ung thư xương cũng liên quan đến thận vì thận chủ về cốt tủy.

NGUYÊN TẮC CHỮA BỆNH

Từ nguyên nhân và biện chứng người ta đi tới mấy nguyên tắc chữa bệnh ung thư như sau:

Kiên dã tiêu chí: khối rắn phải làm mất đi.

Kết dã tan chi: những kết tụ phải làm tan đi.

Lựu dã công chi: khối u phải dùng phép công để chữa.

Tổn dã ích chi: các tổn thương hư kém phải dùng phép bổ để chữa.

PHƯƠNG PHÁP CHỮA BỆNH

Từ nguyên tắc chữa bệnh trên, người ta đề ra phương pháp chữa bệnh như sau: nhuyễn kiên, tán kết, công hạ, bổ hư.

NHUYỄN KIÊN

Phương pháp tiêu đàm tích tụ, gồm các thuốc như: mẫu lệ, bối mẫu, côn bố, tạo giác…

Phương pháp phá huyết tiêu ứ, gồm các thuốc như: tam lăng, nga truật, uất kim, đào nhân, hồng hoa…

TÁN KẾT

Dùng các phương pháp phá khí như: hậu phác, chỉ xác, thanh bì, chỉ thực…

CÔNG HẠ

Dùng phép tả hạ với các thuốc hàn hạ như: đại hoàng, mang tiêu, lô hội; hay với các thuốc nhiệt hạ như: ba đậu.

Trục thủy hạ như: cam toại, đại kích, nguyên hoa…

Thanh nhiệt giải độc tả hỏa, với các thuốc như: hạ khô thảo, thất diệp nhất chi hoa…

Ung thư ở thượng tiêu hay dùng hoàng cầm, ở trung tiêu hay dùng hoàng liên, ở hạ tiêu dùng hoàng bá, ở gan mật dùng hạ khô thảo, để chữa ung thư bị bội nhiễm.

BỔ HƯ

Dùng các phương pháp bổ khí, bổ huyết, tư âm, bổ dương.

Bổ khí dùng các thuốc: nhân sâm, đảng sâm, hoài sơn…

Bổ huyết dùng các thuốc: đương quy, xuyên khung, a giao; như táo bón dùng đương quy, hà thủ ô; giảm đau dùng bạch thược; ung thư vòm họng dùng xuyên khung; ung thư máu dùng kê huyết đằng; ung thư dạ dày dùng a giao; ung thư có viêm nhiễm dùng sinh địa.

Tư âm dùng các thuốc như: sa sâm, mạch môn, sinh địa, bách hợp…

Bổ dương dùng các vị thuốc như: phụ tử chế, phá cố chỉ, ba kích, nhục quế, nhục thung dung…

* Như vậy, các phương pháp chữa bệnh ung thư của YHCT là phương pháp bổ, phù hợp với việc tăng cường khả năng miễn giảm ung thư của cơ thể, kết hợp với phương pháp nhuyễn kiên, tán kết, công hạ hạn chế sự phát triển của ung thư.

Tuy nhiên với nguyên tắc phải phát huy tác dụng của phương pháp chữa bệnh bằng YHCT còn là một phương pháp chữa bệnh chậm.

Để hạn chế sự phát triển của khối u cần phối hợp các phương pháp của YHHĐ như cắt bỏ khối u, dùng xạ trị hay hóa trị giúp cho các thuốc đông y có thời gian phát huy tác dụng.

Mặt khác các phương pháp YHCT còn hổ trợ cho các phương pháp của YHHĐ như thuốc nhuyễn kiên, tán kết, phá huyết làm tăng tác dụng của các thuốc hóa học; các thuốc bổ YHCT hạn chế tác dụng xấu của các thuốc hóa học, chất phóng xạ gây ra như thiếu máu giảm bạch cầu.

Nguồn: Trường Đại Học Y Hà Nội – Khoa YHCT, Nội khoa YHCT, Nxb Y học, 2003.