Bs Nguyễn Văn Tuấn - Khoa Mắt

Một nhóm nhà khoa học Brazil đã báo cáo nghiên cứu tổn thương võng mạc mắt đe dọa thị lực ở trẻ sơ sinh bị tật đầu nhỏ có liên quan đến nhiễm virus Zika.

Tháng 12/2015, TS. BS. Rubens Belfort và đồng nghiệp đã tiến hành nghiên cứu ở 29 trẻ bị tật đầu nhỏ và được giả định chẩn đoán nhiễm Zika tại Bệnh viện Roberto Santos General, Salvador, Brazil. Trong số 29 bà mẹ của trẻ tật đầu nhỏ, có 23 người đã báo cáo có triệu chứng nghi ngờ nhiễm virus Zika trong thời kỳ mang thai, bao gồm phát ban, sốt, đau khớp, đau đầu và ngứa. Trong 23 bà mẹ này, 18 người cho biết họ có những triệu chứng như trên trong ba tháng đầu của thai kỳ.

Bất thường về mắt được phát hiện ở 10 trẻ trong số 29 trẻ sơ sinh có tật đầu nhỏ được chọn để nghiên cứu (chiếm 34,5%). Đa số các trường hợp là tổn thương hoàng điểm và vùng quanh hoàng điểm ở hai mắt (chiếm 64,7%), bất thường đĩa thị ở 8 mắt (47,1%), Mống mắt coloboma hai mắt ở 1 bệnh nhân (chiếm 11,8%).

Kết quả của nghiên cứu này có ý nghĩa trong thực hành lâm sàng. TS.BS Belfort khuyên các bác sĩ nên kiểm tra thị lực và soi đáy mắt ở trẻ bị tật đầu nhỏ.

Tổn thương võng mạc ở trẻ tật đầu nhỏ nhiễm Zika

Mống mắt coloboma

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu Brazil không chứng minh được mối quan hệ nhân quả. BS Lee Jampol và BS Debra Goldstein, từ Northwestern University Feinberg School of Medicine ở Chicago, trong một bài phỏng vấn đã  lưu ý rằng: tật đầu nhỏ có thể do nhiều nguyên nhân. Các dị tật bẩm sinh có thể do di truyền, chuyển hóa, thuốc hoặc các vấn đề trong quá trình mang thai như suy dinh dưỡng, nhiễm trùng hoặc thiếu Oxy. Họ cũng nhấn mạnh rằng các biểu hiện tại mắt của nhiễm virus Zika bẩm sinh chưa được mô tả tốt.

“Trong 20 lần báo cáo gần đây, tỉ lệ trẻ bị tật đầu nhỏ tăng ở Brazil đang tạm thời kết hợp với sự bùng nổ của dịch virus Zika. Tuy nhiên, Hiệp hội các nhà nghiên cứu Brazil vẫn chưa có xét nghiệm cận lâm sàng chẩn đoán xác định nhiễm virus Zika ở thời điểm bùng phát dịch mà chỉ chẩn đoán qua bệnh sử, triệu chứng lâm sàng. Do đó, nhầm lẫn có thể xảy ra với các nguyên nhân khác có thể gây tật đầu nhỏ” Jampol và Goldstein giải thích. Tương tự như vậy, các tổn thương ở mắt được mô tả trong nghiên cứu trên là được phỏng đoán liên quan đến virus Zika.

Kể từ khi dịch Zika đầu tiên nổi lên tại Brazil đầu năm 2015, virus đã lan rộng đến 30 quốc gia và vùng lãnh thổ ở Nam và Trung Mỹ, Carribean. Tổ chức Y Tế thế giới ước tính có thể lên tới 4 triệu trường hợp nhiễm virus Zika ở Châu Mỹ trong năm tới.

Tài liệu tham khảo:

1. Belfort Jr., MD, PhD., et al (2016), “Ocular Findings in Infants With Microcephaly Associated With Presumed Zika Virus Congenital Infection in Salvador, Brazil”, JAMA Ophthalmol, 134(5),pp 529-535.