BS Phạm Hữu Quang - 

I. Tổng quan:

Việc sử dụng các nhĩ huyệt để chẩn đoán và điều trị bệnh có nguồn gốc từ hơn 2.000 năm trước, và nó đã đã được ghi lại trong "Hoàng Đế Nội Kinh". Đến thời nhà Minh, các bản đồ nhĩ huyệt đã được xuất bản. Vào cuối triều đại nhà Thanh, châm cứu loa tai gần như biến mất cùng với sự suy giảm của châm cứu truyền thống. Vào những năm 1950, châm cứu loa tai nổi lên ở châu Âu, bác sĩ người Pháp P. Nogier đã phát hiện ra nhiều huyệt đạo mới ở vành tai và đưa ra một giả thuyết mới: sự phân bố của các huyệt đạo ở loa tai giống như thai nhi lộn ngược. Năm 1958, học giả Trung Quốc Xiao Yuelin lần đầu tiên dịch nó sang tiếng Trung Quốc. Kể từ đó, châm cứu loa tai đã được phát triển và đổi mới rất nhiều ở Trung Quốc. Các học giả Trung Quốc đã làm phong phú và phát triển nó trên cơ sở bản đồ nhĩ huyệt của P.Nogier, thậm chí có người còn đưa ra những ý kiến ​​trái ngược với ông. Các học giả Trung Quốc đã nghiên cứu sâu về cơ chế, chẩn đoán và ứng dụng lâm sàng của châm cứu loa tai và đã thực hiện một số sáng tạo và phát minh, làm cho nội dung nhĩ châm phong phú và đầy đủ hơn.

Những sáng tạo và phát minh của các học giả Trung Quốc trong lĩnh vực này rất đáng được giới thiệu ở đây:

• Chen Gongsun và những người khác đã phát hiện ra đặc điểm "điện trở thấp và điện thế cao" của các huyệt đạo thông qua thăm dò các điểm tai, và do đó đã phát minh ra một loạị máy dò huyệt tai và máy điều trị.
• Guan Zunxin đã phát minh ra phương pháp nhuộm điểm tai, phương pháp này đã thay đổi việc phát hiện các điểm tai từ màn hình thông qua việc sử dụng ampe kế sang hình ảnh trực quan, làm cho sự tồn tại khách quan của huyệt loa tai thuyết phục hơn.
• Yu Chijing và Wang Huilun đã phát hiện ra rằng "kinh mạch tai tồn tại một cách khách quan", điều này đã xác nhận kinh điển cổ xưa: "Mười hai kinh mạch được kết nối với tai".

Họ thậm chí còn đi theo con đường chưa ai đi trước đó, tạo ra bản đồ kinh mạch vành tai và ấn huyệt ở phía sau tai.

Năm 1987, được sự ủy thác của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Trung Quốc đã xây dựng và thông qua kế hoạch tiêu chuẩn hóa châm cứu loa tai, và châm cứu loa tai bắt đầu bước vào giai đoạn bình thường hóa. Theo đó, có các trường hợp một huyệt có nhiều tên, các huyệt khác nhau cùng tên. Năm 1993, "Tiêu chuẩn quốc gia của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa về tên và vị trí của các huyệt loa tai" đã được phát hành. Tại thời điểm này, châm cứu loa tai đã bước vào giai đoạn trưởng thành.

II. Trị liệu bằng huyệt loa tai là gì ?

Phương pháp ấn huyệt loa tai là một phương pháp trị liệu thông qua các huyệt trên loa tai bằng cách dùng hạt vương bất lưu hành hoặc hạt đậu xanh, hạt cải trắng, cao lương, hạt kê, kim nhĩ châm v.v... dán lên các huyệt cần được kích thích và day ấn thường xuyên để kích thích các huyệt loa tai.

Các điểm phản ứng của các cơ quan nội tạng cơ thể con người trên các bộ phận tương ứng của vành tai nằm tương đồng với sự phân chia nhánh vành tai của dây thần kinh phế vị. Ngoài các điểm vành tai do dây thần kinh phế vị chi phối mới có đặc điểm đáp ứng và điều trị bệnh nội tạng, thì cũng có một số điểm tai không ảnh hưởng bởi sự chi phối bởi dây thần kinh phế vị.

III. Nghiên cứu thực nghiệm

Nghiên cứu thực nghiệm về mối quan hệ giữa các huyệt loa tai và thần kinh thể dịch cho thấy các xung hướng tâm được kích thích bởi các huyệt loa tai, một mặt tác động đến trạng thái chức năng của hệ thần kinh trung ương, một mặt điều hòa sự cân bằng của các dây thần kinh giao cảm và phó giao cảm đi qua đồi thị. Mặt khác, nó cũng có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng của các hormone trong dịch thể thông qua hệ thống đồi thị-tuyến yên để kích thích các phản ứng phòng vệ không đặc hiệu trong cơ thể.

IV. Lý thuyết hình ảnh ba chiều sinh học cho rằng tai là phôi thai ba chiều của cơ thể con người, tức là hình ảnh thu nhỏ của toàn bộ cơ thể con người, chứa đựng thông tin sinh lý và bệnh lý của các bộ phận khác nhau trên cơ thể con người.

V. Các lý thuyết điện sinh học khác

Thuyết sinh học, thuyết kiểm soát cổng, thuyết miễn dịch, thuyết phản xạ delta.

VI. Phân bổ huyệt nhĩ châm

Sự phân bố huyệt nhĩ châm trong tai có một quy luật nhất định, huyệt nhĩ châm phân bố giống như thai nhi nằm ngược trong bụng mẹ, đầu hướng xuống dưới, mông hướng lên trên. Quy luật phân bố của nó như sau:

• Huyệt tương ứng với má nằm trên dái tai
• Huyệt tương ứng với chi trên nằm ở thuyền tai.
• Các huyệt tương ứng với thân nằm ở đối vành tai
• Các huyệt tương ứng với chi dưới nằm ở chân trên và chân dưới của đối vành tai.
• Các huyệt tương ứng với khoang bụng nằm trong xoắn trên tai
• Các huyệt tương ứng với khoang ngực nằm trong xoắn dưới tai
• Các huyệt tương ứng với bộ máy tiêu hóa nằm quanh chân vành tai

VII. Vị trí và ứng dụng của các huyệt thường dùng:

- Nhĩ tiêm: Khi gập vành tai về phía bình tai, chóp ở trên vành tai thường được dùng cho các bệnh cảm mạo. Chẳng hạn như lẹo mắt, viêm kết mạc, sốt.

- Thần môn: Trong hố tam giác, ở 1/3 dưới chỗ giao nhau của chân trên và dưới của đối vành tai. Nó có thể được sử dụng rộng rãi cho các bệnh khác nhau như mất ngủ và mơ màng…

- Giao cảm: Ở chỗ giao nhau của chân dưới đối vành tai và mặt trong của vành tai. Các triệu chứng xuất hiện trong rối loạn thần kinh thực vật như buồn nôn, chóng mặt, đánh trống ngực, vã mồ hôi…

- Thần kinh tọa: ở đoạn 2/3 trước của chân đối vành tai tương ứng với bộ phận bị bệnh

- Nội tiết: ở dưới cùng của rãnh dưới bình tai. Áp dụng với các rối loạn nội tiết như kinh nguyệt không đều, các bệnh về hệ thống sinh sản.

- Tuyến thượng thận: nằm ở đỉnh bờ tự do dưới bình tai. Áp dụng đối với hạ huyết áp, ngất xỉu, hội chứng xung huyết, ho, hen suyễn…

- Vỏ não: nằm giữa đối bình tai. Áp dụng đối với các tổn thương vỏ não

- Dạ dày: nằm ở điểm biến mất của chân vành tai. Áp dụng đối với các triệu chứng rối loạn của dạ dày

- Gối: nằm ở mặt dưới của chân trên đối vành tai.

- Tá tràng: nằm ở 1/3 sau chân vành tai

- Gan: nằm ở sau huyệt Dạ dày và tá tràng. Áp dụng đối với các tổn thương gan và các tổn thương liên quan đến cảm xúc

- Tỳ: dưới huyệt gan, sát với đối vành tai. Áp dụng đối với các bệnh về tỳ và vị, phù thũng do tỳ kém vận hóa, khí hư ra nhiều,…

- Tâm: ở chỗ lõm sâu nhất ở trung tâm xoắn dưới tai. Áp dụng đối với hồi hộp, đánh trống ngực, các chứng thuộc về tạng tâm

- Cơ quan sinh dục ngoài: Nằm ở vành tai, phía trước chân dưới đối vành tai.

VIII. Chỉ định nhĩ châm

Điều trị các tổn thương tại chỗ như tổn thương dây thần kinh tọa.

Lựa chọn điều trị các thay đổi bệnh tật của tạng phủ tương ứng

Điều trị các bệnh căn cứ theo y học hiện đại như rối loạn nội tiết, kinh nguyệt không đều

Chức năng đặc biệt của các huyệt: chẳng hạn như điểm cơ quan sinh dục ngoài có thể điều trị bệnh đau thắt lưng, đau cứng cổ gáy.

IX. Nguyên tắc và phương pháp nhĩ châm

Nguyên tắc chọn huyệt

• Chọn huyệt theo vị trí tổn thương: đau bụng chọn huyệt dạ dày, tiêu chảy chọn huyệt đại tràng, đau vai gáy chọn huyệt vai.
• Chọn huyệt theo lý luận của y học cổ truyền: đối với các bệnh ngoài da, chọn huyệt phổi dựa trên lý luận “phế chủ bì mao”; chọn huyệt túi mật vì đường đi của kinh đởm chạy dọc theo một bên đầu; chọn huyệt gan khi bị mắt đỏ, sưng đau, vì “can khai khiếu ra mắt”.
• Chọn huyệt theo lý thuyết y học hiện đại: kinh nguyệt không đều chọn huyệt nội tiết, phản ứng dịch thể chọn huyệt tuyến thượng thận…
• Chọn huyệt dựa trên kinh nghiệm lâm sàng: ví dụ huyệt đại trường dùng chữa tăng huyết áp, huyệt ở đỉnh vành tai dùng chữa mắt đỏ, sưng đau, v.v

Những vấn đề cần lưu ý khi thực hiện nhĩ châm:

• Đối với phụ nữ có thai, nên sử dụng kỹ thuật kích thích bằng lase, và thận trọng khi sử dụng ở những bệnh nhân có thói quen nạo phá thai.
• Khi tai bị sưng đau và viêm nhiễm, không thích hợp thực hiện nhĩ châm.
• Lưu kim nhĩ châm và mùa hè không nên kéo dài quá nhiều ngày.
• Không thích hợp kích thích mạnh đối với người lão suy.

©©©©

Nguồn

1.  
2. Nhà xuất bản: Wu Feihu, Giảng viên, Phó trưởng khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện trực thuộc số 1 trường Đại học Y Học Cổ Truyền An Huy, Trung Quốc