Bs Nguyễn Lương Quang -

Giới thiệu

Hạ thân nhiệt chỉ huy hay kiểm soát thân nhiệt mục tiêu (TTM-Targeted temperature management) là phương pháp sử dụng các phương tiện-kỹ thuật để làm lạnh và duy trì thân nhiệt xuống mức 32-36°C trong một thời gian, mục đích là để ngăn chặn tổn thương tế bào thần kinh ở bệnh nhân hôn mê sau ngừng tuần hoàn, đột quỵ cấp, nhồi máu cơ tim cấp hay sau phẫu thuật thần kinh.

Việc sử dụng liệu pháp hạ thân nhiệt không phải là một khái niệm mới mà nó được tìm thấy trong y văn có từ thời Ai Cập cổ đại. Ý tưởng giảm thân nhiệt một người có thể làm chậm các quá trình sinh học và chậm dẫn đến cái chết lần đầu tiên được mô tả bởi Hippocrates (khoảng năm 450 trước Công nguyên). Vào đầu những năm 1800, trong cuộc chiến giữa Pháp và Nga, một bác sĩ phẫu thuật chiến trường nhận thấy rằng những binh lính bị thương được đặt gần lửa trại sẽ chết sớm hơn những người được đặt trong boongke lạnh. Trong thời kỳ này, các bác sĩ phẫu thuật nhận thấy rằng hạ thân nhiệt không chỉ hoạt động như một loại thuốc giảm đau mà còn làm chậm chảy máu. Sự quan tâm về mặt lâm sàng đối với việc áp dụng phương pháp hạ thân nhiệt bắt đầu từ những năm 1930 với các báo cáo về nạn nhân đuối nước đã được hồi sức thành công dù bị ngạt kéo dài. Năm 1958, Williams GR Jr tiến hành các thử nghiệm đầu tiên áp dụng hạ thân nhiệt cho bệnh nhân hôn mê sau ngưng tuần hoàn hô hấp [2]. Năm 1997, Bernard nghiên cứu 22 bệnh nhân ngưng tuần hoàn được hạ thân nhiệt bằng chăn lạnh kéo dài 12 tiếng so sánh với 22 bệnh nhân trong nhóm đối chứng cho thấy tỷ lệ sống của nhóm hạ thân nhiệt là cao hơn so với nhóm không hạ thân nhiệt và không thấy biến chứng nào đáng kể. Hiện nay, hạ thân nhiệt chỉ huy đã được đưa vào qui trình cấp cứu hồi sinh bệnh nhân ngưng tuần hoàn trên toàn thế giới.