Bs Lê Trung Nghĩa - 

1. ĐẠI CƯƠNG

Ung thư thực quản (UTTQ) là khối u ác tính xuất phát từ các tế bào biểu mô thực quản, gồm hai loại: Biểu mô vảy và biểu mô tuyến. Ung thư thực quản đoạn 1/3 trên và1/3 giữa hầu hết là ung thư biểu mô vảy, nhạy cảm với xạ trị và hóa trị. Đoạn 1/3 dưới hay gặp ung thư biểu mô tuyến ít nhạy cảm với xạ trị và hóa trị.

Theo GLOBOCAN 2018, có khoảng 500.000 ca được chẩn đoán mới và 450.000 ca tử vong. Tại Việt Nam, ung thư thực quản đứng thứ 15 trong những bệnh ung thư thường gặp nhất với 2.411 chẩn đoán mới, 2.222 ca tử vong mỗi năm và tỷ lệ mắc 8,7/100.000 dân. Độ tuổi mắc căn bệnh này thường gặp nhất là khoảng 50 đến 60 tuổi, yếu tố nguy cơ chính của ung thư thực quản là lạm dụng rượu bia, hút thuốc lá và thói quen ăn uống nóng. Ung thư thực quản là một trong những ung thư có tiên lượng rất xấu. Bệnh thường phát hiện ở giai đoạn muộn nên việc điều trị ung thư thực quản rất khó khăn, tiên lượng và kết quả thường xấu.

2. CHẨN ĐOÁN

2.1. Triệu chứng lâm sàng

• Giai đoạn sớm các triệu chứng không đặc hiệu, thỉnh thoảng có nuốt vướng nuốt nghẹn tăng dần, thường tiến triển từ từ sau 3-4 tháng.
• Đau khi nuốt: thường gặp, đau sau xương ức. Nếu khối u ở thực quản thấp thì cóthể gặp đau bụng. Đau có thể lan ra sau lưng giữa hai vai, lên cằm, ra sau tai hay ra vùng trước tim. Khi đau lan ra sau lưng thì cần nghi ngờ xâm lấn cột sống.
• Các triệu chứng phối hợp khác như ợ hơi, nôn mửa, tăng tiết nước bọt, sặc cũng có khi là triệu chứng hoặc biến chứng của rò thực - khí phế quản.

Các dấu hiệu tiến triển, xâm lấn:

• Chảy máu thực quản: biểu hiện nôn ra máu, đi ngoài phân đen.
• Viêm phổi: có thể là triệu chứng song cũng có khi là biến chứng.
• Ho dai dẳng: do rò thực - phế quản.
• Nói khó: do xâm lấn dây thần kinh quặt ngược thanh quản.
• Hội chứng Horner.
• Chèn ép tĩnh mạch chủ trên.
• Chảy máu dữ dội do ung thư thực quản xâm lấn vào động mạch chủ.
• Các dấu hiệu di căn: tràn dịch màng phổi ác tính, gan to, hạch cổ, đau xương,
• đái máu.
• Triệu chứng toàn thân có thể gặp: gầy sút trên 90% bệnh nhân, da sạm, khô do
• thiếu dinh dưỡng lâu ngày, thiếu máu, mệt mỏi...