Bs Lê Thị Hà-Khoa Mắt

Một nghiên cứu mới đây cho thấy ở nhiều bệnh nhân khô mắt do tăng thoát hơi nước tập chớp mắt có thể làm giảm chớp không hoàn toàn (partial blinking) và cải thiện những triệu chứng của giảm chức năng tuyến Meibomius

Theo báo cáo của điều tra viên việc phát hiện và định lượng số lần chớp mắt không hoàn toàn và luyện tập chớp mắt có thể đóng vai trò quan trọng trong điều trị tổng thể khô mắt do tăng thoát hơi nước.

David Murakami (ở Morrisville, North Carolina) và Korb Associates (ở Boston) đã báo cáo kết quả nghiên cứu này trong hội nghị thường niên của hội Hàn lâm chỉnh quang Hoa kỳ năm 2014.

Tiến sỹ Murakami đã trả lời phỏng vấn Medscape Medical News:”Chớp mắt không hoàn toàn có mối liên quan chặt chẽ với khô mắt do tăng thoát hơi nước. Do trong xã hội ngày nay, chúng ta có thói quen không chớp mắt vì nhìn quá chăm chú vào máy tính, điện thoại di động, chơi game. Và nếu bạn không chớp mắt một cách hoàn toàn(complete blinking) bạn không ép được mỡ ra khỏi tuyến Meibomius. Chúng tôi có hàng trăm bệnh nhân khô mắt do tăng thoát hơi nước đang theo chương trình tập chớp mắt.

Luyện tập chớp mắt và bộ não

Tiến sỹ Murakami đã báo cáo kết quả nghiên cứu trên 10 bệnh nhân có chớp mắt không hoàn toàn, các triệu chứng của khô mắt do tăng thoát hơi nước và giảm chức năng tuyến Meibomius. Độ tuổi trung bình là 53. Tất cả các bệnh nhân trả lời đầy đủ bộ câu hỏi về khô mắt; ghi nhận và phân tích sự chớp mắt trong 20 giây bằng thiết bị ghi hình nhãn khoa LipiView (TearScience Inc.) dùng để đo thời gian vỡ film nước mắt. Ngoài ra, số lượng các tuyến Meibomius mi dưới hoạt động được xác định bởi Meibomian Gland Evaluator (TearScience Inc.).

Mỗi bệnh nhân được hướng dẫn và thực hiện các bài tập chớp mắt trong ít nhất 8 tuần.

Tiến sỹ Murakami nói: “Tôi yêu cầu các bệnh nhân cố nhắm mắt hoàn toàn và giữ như vậy một chút. Chúng ta đang luyện tập cho mi khỏe hơn và đồng thời cũng luyện tập cho bộ não thực hiện việc chớp mắt hoàn toàn. Một chương trình máy tính sẽ giúp nhắc nhở bệnh nhân thực hiện việc chớp mắt hoàn toàn.

Bệnh nhân được đánh giá trước và sau can thiệp.

Tình trạng chớp mắt không hoàn toàn đã được cải thiện đáng kể sau can thiệp (với 70,9% trước can thiệp, sau can thiệp chỉ còn 23,5%, p = 0,001). Ngoài ra các triệu chứng khô mắt giảm (10,1 trước can thiệp so với 6,7 sau can thiệp, p = 0,02), số lượng trung bình các tuyến Meibọmius hoạt động tăng (4,1 trước can thiệp, 5,9 sau can thiệp, p = 0,02)

Barry Farkas, một chỉnh quang viên làm việc tư nhân ởNew York (người không tham gia nghiên cứu này) đã cho Medscape Medical News biết: “ Từ lâu, chớp mắt đã được biết đến như một phương pháp chống khô mắt do không chớp mắt hay chớp mắt không hoàn toàn. Chúng ta đã sử dụng phương pháp hỗ trợ này trong hơn 35 năm. Trước đây, khi kính tiếp xúc cứng được sử dụng là chủ yếu, thì những- bài tập chớp mắt này càng cần thiết hơn cho trao đổi oxy trong nước mắt”.

Một đối sách thỏa đáng

Theo tiến sĩ Farkas, ngày nay, kính tiếp xúc đều được làm từ chất liệu  có thấm khí nhưng chớp mắt hoàn toàn vẫn rất cần thiết để giúp làm ẩm và dinh dưỡng toàn bộ bề mặt giác mạc. Thậm chí những người không sử dụng kính tiếp xúc nếu không chớp mắt hoàn toàn thường xuyên cũng khiến lớp nước mắt không được dàn trải đều toàn bộ giác mạc hoặc thời gian tiếp xúc với giác mạc quá ngắn dẫn đến tổn thương bề mặt giác mạc.

Tiến sĩ Murakami cho biết khó khăn lớn nhất của luyện tập chớp mắt chính là tìm những bệnh nhân có đủ động lực để học và duy trì luyện tập chớp mắt hoàn toàn, Vì nhiều người sẽ cho rằng phương pháp này không đủ để chữa bệnh trong khi lại có quá nhiều phiền toái. Ông cũng thừa nhận việc tuân thủ phương pháp này luôn là một vấn đề khá khó khăn. Việc giải thích cho bệnh nhân hiểu chớp mắt không hoàn toàn sẽ làm các triệu chứng nặng hơn lên là rất quan trọng. Khi bệnh nhân hiểu được vấn đề thì họ sẽ tuân thủ điều trị.

Tiến sỹ Mina Massaro-Giordano từ Trung tâm Khô mắt và Bề mặt nhãn cầu Penn, Viện Mắt Scheie, Trường Đại học Pennsylvania ở Philadelphia cũng cho biết chớp mắt rất quan trọng, bản thân tác giả đã chú ý nhiều hơn về vấn đề và đã rất ngạc nhiên khi thấy nhiều bệnh nhân của mình có chớp mắt không hoàn toàn. Tác giả đã chỉ cho một số bênh nhân luyện tập chớp mắt hoàn toàn.

Tiến sỹ Massaro-Giordano nói: “Nghiên cứu này thật sự thú vị, nó cho thấy có thể làm mạnh các cơ liên quan đến chớp mắt, cũng giống như bất kỳ cơ nào, nếu bạn luyện tập chúng, chúng sẽ khỏe hơn. Nhưng cũng cần lưu ý đến mi mắt, một số bệnh nhân lớn tuổi có thể có nhẽo mi hay ngửa mi (lật mi), khi đó dù cố chớp mắt cũng không đem lại hiệu quả do mi dưới bị trễ, ngửa ra do tuổi già, do phẫu thuật trước đó hay do các tổn thương khác từ trước. Ngoài ra cũng phải chú ý đến các tuyến Meibomius, nếu chất tiết của tuyến Meibomius bị cô đặc lại, cứng và đóng thành khuôn trong lòng ống tuyến thì dù bệnh nhân có cố chớp mắt, chất tiết cũng không ra được.

(Blinking Exercises Help Ease Eyaporative Dry Eye, Megan Brooks,  Medscape November 21, 2014)