KTV Doãn Thị Minh Duyên - Khoa HHTM

Truyền máu là một phương pháp điều trị bao gồm truyền máu toàn phần hoặc các chế phẩm máu từ người cho sang người nhận. Truyền máu là một quá trình bao gồm các khâu: thu gom, sàng lọc, sản xuất và bảo quản chế phẩm và truyền máu ứng dụng trong lâm sàng.

Nguyên tắc chỉ định truyền chế phẩm máu hiện nay trên thế giới và ở nước ta hiện là chỉ định truyền máu hợp lý trên cơ sở các biểu hiện lâm sàng và xét nghiệm của bệnh nhân và ưu tiên truyền máu từng phần.

 

Chỉ định truyền máu toàn phần: Máu toàn phần hiện nay thường chỉ được chỉ định cho các bệnh nhân mất máu cấp số lượng lớn (thường trên 30% thể tích máu của cơ thể và có biểu hiện sốc giảm thể tích không bù được bằng các dung dịch thay thế). Trường hợp số lượng truyền ngay không lớn (2-3 đơn vị trở xuống) thì nên thay bằng khối hồng cầu.

Chỉ định truyền khối hồng cầu: Khối hồng cầu được chỉ định cho các bệnh nhân mất máu cấp khối lượng vừa không bù được bằng các dung dịch thay thế và các bệnh nhân mất máu mạn. Khối hồng cầu được chỉ định dựa trên các dấu hiệu mất bù về tim mạch và thần kinh của bệnh nhân và kết quả xét nghiệm máu (Hb < 70-80 g/l).

Chỉ định truyền khối hồng cầu rửa: Khối hồng cầu rửa được chỉ định cho các bệnh nhân truyền máu nhiều lần đã có biểu hiện dị ứng kiểu phản vệ trước đây, các bệnh nhân có mẫn cảm với Protein lạ trong máu truyền vào, các bệnh nhân thiếu hụt IgA bẩm sinh có kháng thể chống lại IgA. Hồng cầu rửa cũng có thể được dùng cho các bệnh nhân tan máu tự miễn có hoạt hóa bổ thể kiểu đái huyết sắt tố kịch phát ban đêm

Chỉ định truyền máu tự thân: Truyền máu tự thân là phương pháp điều trị bằng cách thu gom máu bệnh nhân và sau đó truyền lại máu của chính bệnh nhân. Truyền máu tự thân được sử dụng chủ yếu trong ngoại khoa và sản khoa nhất là trong trường hợp mổ phiên mà bệnh nhân được dự kiến trước là sẽ cần truyền máu. Truyền máu tự thân thường áp dụng trong các trường hợp bệnh nhân cần truyền máu cấp cứu và những bệnh nhân có nhóm máu hiếm cần truyền mà không có máu dự trữ ở bệnh viện.

Có 3 phương pháp:     - lấy máu trước phẫu thuật theo kế hoạch

                                    - pha loãng đẳng tích

                                    - truyền máu hoàn hồi (trong khi mổ: thủng tạng đặc gan, lách…)                                        

Chỉ định truyền khối bạch cầu: khối bạch cầu được chỉ định cho các bệnh nhân có khối lượng bạch cầu trung tính quá thấp (dưới 0.5G/l) và có tình trạng nhiễm trùng không đáp ứng điều trị kháng sinh.

Chỉ định truyền khối tiểu cầu: khối tiểu cầu chỉ định cho các bệnh nhân giảm tiểu cầu nặng có biểu hiện xuất huyết nghiêm trọng hoặc để điều trị dự phòng chảy máu do giảm tiểu cầu. Cần truyền tiểu cầu dự phòng trong các bệnh giảm tiểu cầu như suy tủy xương, lơxêmi cấp sau điều trị hóa chất có số lượng tiểu cầu dưới 10-20G/l và có biểu hiện xuất huyết nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng bệnh nhân. Trong các can thiệp phẩu thuật trên bệnh nhân có giảm tiểu cầu cần truyền tiểu cầu dự phòng để duy trì số lượng tiểu cầu bệnh nhân ít nhất trên 50G/l

Chỉ định truyền huyết tương đông lạnh: Huyết tương tươi đông lạnh được chỉ định để thay thế các yếu tố đông máu trong các trường hợp như đông máu rải rác trong lòng mạch, trong trường hợp truyền máu khối lượng lớn … Cần chú ý là hoạt hóa yếu tố VIII giảm rất nhanh trong bảo quản huyết tương. Trong trường hợp bù thể tích máu nên dùng các dung dịch keo cao phân tử hơn là huyết tương tươi đông lạnh.

Chỉ định truyền tủa lạnh yếu tố VIII và yếu tố VIII đông khô:Chỉ định truyền tủa lạnh yếu tố VIII và yếu tố VIII đông khô được chỉ định trong các bệnh nhân hemophilia A và bệnh Von-Willebrand.tủa lạnh yếu tố VIII còn được truyền cho các bệnh nhân thiếu fibrinogen nặng.

Tài liệu tham khảo:

1. Bài giảng Huyết học-Truyền máu nhà xuất bản y học Hà Nội 2004
2. hhtp://ww.xetnghiemdakhoa.com/diendan/showthread.php?tid=2210
3. hhtp://www.nhommau.vn/documents/Bai10-Truyen-mau-tu-than.pdf
4. hhtp://www.pnt.edu.vn/home/docs/gaymehoisuc/cachsudungmauvacacchephammau.doc
6. hhtp://medlatec.vn/nhom-tin/kham-suc-khoe-25.aspx